ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2025
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ & ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ Ι.ΚΛΗΡΟ & ΤΟΝ ΕΥΣΕΒΗ ΛΑΟ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ
Ἀδελφοί, Συλλειτουργοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα,
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Ἐν μέσῳ τῆς φθορᾶς, τῆς σύγχυσης καί τῆς ἀνησυχίας γιά ὅσα ὀδυνηρά συμβαίνουν στόν πλανήτη μας, τῆς ἀδυναμίας πού συχνά μᾶς κάνει νά νιώθουμε ἐξαντλημένοι ἀπό πολλές προσωπικές δυσκολίες, τό Πάσχα ἔρχεται νά προσφέρει ἄφθονο φῶς καί νά προσφέρει κάτι μοναδικό: τή δύναμη τῆς Ἀνάστασης, τόν θρίαμβο τῆς δύναμης τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης.
Ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς, συκοφαντημένος ἀπό τό θρησκευτικό status quo, καταδικασμένος ἄδικα ἀπό τίς ἀρχές, ὑβρισμένος ἀπό πλήθη, ὄχι μόνο ἀνασταίνεται ἐκ νεκρῶν νικητής, ἀλλά λαμβάνει καί ἀπόλυτη ἐξουσία ἀπό τόν Θεό Πατέρα: ὁ Ἀναστημένος Κύριος διαβεβαιώνει τούς μαθητές Του ὅτι «ἐδόθη μοί πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» (Ματθαῖος 28:18) καί τούς ἀναθέτει νά κηρύξουν αὐτό τό μήνυμα παγκόσμιας σημασίας σέ ὅλους τούς λαούς.
Ἡ ἀφάνταστη δύναμη τοῦ Θεοῦ ἀποκαλύφθηκε χαρμόσυνα στήν Ἀνάσταση. Ὁ Ἰησοῦς δέχτηκε οἰκειοθελῶς τήν ταπείνωση τῶν Παθῶν καί συνέτριψε τή δυναστεία τῆς δαιμονικῆς δύναμης, μιά δύναμη βασισμένη στήν ἀλαζονεία καί τόν ἐγωισμό: ἐπανόρθωσε τίς ἁμαρτίες μας στό σταυρό «καί θανάτῳ θάνατον πατήσας» μᾶς χάρισε «αἰώνια ζωή». Ὁ Θεός Πατέρας τοποθέτησε τόν σταυρωμένο καί ἀναστημένο Υἱό Του «ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καί ἐξουσίας καί δυνάμεως καί κυριότητος καί παντός ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλά καί ἐν τῷ μέλλοντι καί πάντα ὑπέταξεν ὑπό τούς πόδας αὐτοῦ» (Ἐφεσίους 1:21-22). Εἶναι αὐτή ἡ λυτρωτική ἀλλαγή πού γιορτάζουμε τό Πάσχα.
Ὁ Παντοδύναμος Θεός τοποθέτησε τόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς «κεφαλήν ὑπέρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ» (Ἐφεσίους 1:22). Καί ἡ Ἐκκλησία, ὡς εὐχαριστιακή κοινότητα τῆς Ἀναστάσεως, κηρύττει τό μυστήριο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων ἐν Χριστῷ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί διακηρύττει τήν τελική ὑπέρβαση τοῦ θανάτου καί τή συμμετοχή μας στή ζωή του Ἀναστάντος. Ὡς τό μυστικό «σῶμα αὐτοῦ, τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Ἐφεσίους 1:23), ἡ Ἐκκλησία ἀκτινοβολεῖ τή δόξα τοῦ ζῶντος Κυρίου σέ ὅλη τή πλάση. Ζεῖ μέσα στό χρόνο μέ μιά ἰσχυρή ἐσχατολογική ἐλπίδα ὅτι κάθε ἄλλη δύναμη θά ὑποταχθεῖ στό τέλος τοῦ χρόνου στή δική Του μοναδική ἐξουσία ἀγάπης.
Ἀλλά ἡ ἐξουσία τοῦ Ἰησοῦ πάνω στήν ἀνθρωπότητα εἶναι πολύ διαφορετική ἀπό τίς ἐγκόσμιες δυνάμεις. Τήν κρίσιμη στιγμή τῶν Παθῶν ἐνώπιον τοῦ Πιλάτου, ὁ Ἰησοῦς τόνισε ὅτι «ἡ βασιλεία ἡ ἐμή οὔκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου» (Ἰωάννης 18:36). Ταυτόχρονα, μᾶς ὑπενθύμισε ὅτι μπορεῖ νά ἐπιβάλει τήν ἐξουσία Του ἀνά πᾶσα στιγμή (Ματθαῖος 26:53). Ἐπιβεβαίωσε μιά σαφῆ διάκριση μεταξύ πνευματικοῦ καί ἐγκόσμιου. Μιά τάξη πού θά διαρκέσει μέχρι τήν ἔνδοξη ἐπιστροφή Του.
Σέ ἀντίθεση μέ τίς διάφορες θεοκρατικές παραδόσεις πού συνδέουν τή θρησκευτική καί τήν κρατική ἐξουσία, ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά παραμείνει συνεπής στόν πνευματικό της ρόλο. Ἡ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει θέση σέ σχέδια πολιτικῆς σκοπιμότητας καί καταπίεσης ἀτόμων καί λαῶν. Ὁ Ἰησοῦς πρόβαλε μιά διαφορετική ἀντίληψη τῆς ἐξουσίας στήν ἀνθρώπινη κοινωνία. Ἔθεσε τή διακονία πρός τόν συνάνθρωπό Του ὡς βάση καί ἰδανικό, ἐνῷ οἱ ἄρχοντες αὐτοῦ τοῦ κόσμου συνήθως κυριαρχοῦν, ἀδιαφορῶντας γιά τήν ἀξιοπρέπεια τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων καί καταπιέζοντας τούς ἀδύναμους, ὁ Ἰησοῦς ἔζησε ὡς «ὁ διακονῶν» (Λουκᾶς 22:25-27). Αὐτό τό παράδειγμα ἔδωσε στόν λαό Του, στήν Ἐκκλησία Του. Στέλνοντας τούς μαθητές Του στόν κόσμο, τούς μετέφερε τήν ἐξουσία Του καί τούς ἐμπιστεύτηκε τήν πνευματική Του ἐξουσία. Ἐπέμεινε ὅτι ἡ ἄσκησή της θά συνιστοῦσε διακονία, ἀνιδιοτελῆ προσφορά.
Ἡ ἐξουσία τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ σχετίζεται μέ τό ἑκούσιο Πάθος. Ὁ Κύριος παραμένει ὁ ὑποστηρικτής στήν ὀδύνη κάθε ἀνθρώπου. Ἡ Ἀνάσταση δέν εἶναι κάτι πού ἔρχεται ἀνεξάρτητα, ὡς κάτι πού ἀκολουθεῖ τόν Σταυρό, ἀλλά ὑπάρχει στόν Σταυρό, στά Πάθη. Καί ἡ ἀποδοχή μας τοῦ σταυρωμένου καί ἀναστάντος Χριστοῦ ὁδηγεῖ στήν ἐμπειρία τῆς Ἀναστάσεως. Πιστεύουμε στόν Θεό τοῦ ἐλέους, πού ὑποκλίνεται μέ ἀγάπη πάνω ἀπό τά πληγωμένα ἀπό τήν ἁμαρτία ἀνθρώπινα ὄντα. Δέν εἶναι καταπιεστικός. Αὐτός ὑπηρετεῖ. Δέν εἶναι ἐκδικητικός. Συγχωρεῖ. Δέν ποδοπατάει. Λυτρώνει. Δέν ἐπιβάλλεται μέ προπαγάνδα καί φανφάρες. Ἐνεργεῖ μέ διακριτική σιωπή. Πάνω ἀπ’ ὅλα, ἡ ἐξουσία Του εἶναι λυτρωτική, ὡς δῶρο συγχώρεσης καί ἀγάπης. Ὁ ἀναστημένος Ἰησοῦς σέβεται τήν ἐλευθερία καί τήν ἱερότητα κάθε ἀνθρώπου, συμπεριλαμβανομένων ὅσων Τόν ἀμφισβητοῦν. Δέν προκαλεῖ φόβο. Ἀπαλλάσσει τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη ἀπό τόν φόβο, ἰδιαίτερα ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου. Ὅσοι Τόν ἀκολουθοῦν θεωροῦν αὐτή τήν ἐξουσία ὡς τήν πιό σημαντική ἐξουσία, καί αὐτή τήν ἐξουσία πρέπει νά ἀσκοῦν.
Στίς μέρες μας ὑπάρχει ἡ αἴσθηση ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα ὑπόκειται σέ διάφορες ἀνεξέλεγκτες δυνάμεις: πολιτικές, στρατιωτικές, οἰκονομικές, νομικές, ἰδεολογικές, πού αὐθαίρετα ὁδηγοῦν σέ σύγχυση μέ τραγικές συνέπειες. Μέσα στήν εὐρέως διαδεδομένη ἀπογοήτευση πού νιώθουμε γιά τό πῶς οἱ ἰσχυροί ἀσκοῦν δύναμη, ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ φέρνει μιά πνοή ἐλπίδας. Μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι, πέρα ἀπό τά τραγικά καί ἀκατάληπτα γεγονότα τοῦ σήμερα, ἡ πορεία τοῦ κόσμου δέν ἐξαρτᾶται τελικά ἀπό τή συσσωρευμένη δύναμη καί γνώση καθώς καί ἀπό τήν ἀλαζονική χρήση τους ἀπό τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς. Ἡ οὐσιαστική καί τελική ἐξουσία βρίσκεται στά χέρια Ἐκείνου πού ἔχει σεβαστεῖ πλήρως τήν ἐλευθερία τῆς ἀνθρωπότητας, σέ σημεῖο νά ἀποδοκιμάζει τούς αὐστηρά θρησκευόμενους. Ἡ ἐξουσία Του συγκεντρώνει τή μυστικιστική δύναμη τῆς δικαιοσύνης, τῆς εἰρήνης, τῆς ἀγάπης καί τῆς ζωῆς. Συνεχίζει νά ἐνεργεῖ λυτρωτικά στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ἀκόμα κι ἄν πολλοί Τόν ἀμφισβητοῦν στή θεωρία ἤ στήν πράξη. Καί εἶναι αὐτή ἡ δύναμη πού θά κρίνει τελικά τόν κόσμο.
Ἡ αἰσιοδοξία μας βασίζεται σέ αὐτή τή βεβαιότητα. Αὐτή δέν εἶναι μιά ἀσαφής θεωρία. Ἡ παντοδυναμία τοῦ Κυρίου ἀποκαλύπτεται συχνά στήν καθημερινή μας ζωή. Αὐτή ἡ ἀλήθεια μας δίνει σθένος καί κουράγιο ἀκόμα καί στίς πιό ὀδυνηρές φάσεις τῆς παγκόσμιας καί προσωπικῆς μας ἱστορίας. Μᾶς δίνει ὅμως καί δύναμη καί ἐνέργεια νά παρέμβουμε στά ἱστορικά γεγονότα. Ἡ Ἐκκλησία Του, ὡς «Σῶμα Του», καί κάθε κύτταρο της, τά μέλη της, εὐαγγελίζονται καί μοιράζονται τήν ἐνέργεια καί τή ζωντανή παρουσία τοῦ Θεανθρώπου στήν ἱστορία. Τά μέλη της, δηλαδή ὅλοι ἐμεῖς, ἀσκούμεθα εἰς αὐτήν τήν πνευματική ἐξουσία καί πρέπει νά ἐνεργοῦμε μέσῳ τῆς δύναμής Του ὡς φορέας δικαιοσύνης, συμφιλίωσης καί εἰρήνης. Πρέπει νά ἀγωνιζόμεθα στό πλαίσιο ἱστορικῶν, τοπικῶν ἤ παγκοσμίων ζητημάτων, μέ φωτισμένη συνείδηση, μέ καθαρά πνευματικά κριτήρια. Ὁ λαός Του δέν δικαιοῦται νά ἀκολουθεῖ πρότυπα καταπίεσης καί ἐξουσίας. Πιστεύουμε στή δύναμη καί στήν πνευματική ἐξουσία τῆς ἀγάπης καί ὑποτασσόμεθα σέ αὐτήν. Αὐτή εἶναι ἡ βάση τῆς ἐλευθερίας μας.
Ὁ Κύριος, στόν ὁποῖο ἔχει δοθεῖ «πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς», δέν εἶναι κάποια μακρινή ὀντότητα, χαμένη στήν ὀμίχλη τοῦ παρελθόντος. Εἶναι ζωντανός, παρών στό μυαλό μας, στίς καρδιές μας, στίς συνειδήσεις μας, παρηγορητικός καί ἐμπνέει. Ἡ ἐπίγνωση τῆς παρουσίας τοῦ ἀναστάντος Κυρίου, τοῦ νικητῆ τοῦ θανάτου καί τοῦ κυβερνήτη τοῦ σύμπαντος, εἶναι τό πιό οὐσιαστικό στοιχεῖο τῆς Χριστιανικῆς ἐμπειρίας. Ἡ βεβαιότητα ὅτι εἶναι διαρκῶς μαζί μας «κάθε μέρα τῆς ζωῆς μας» γαληνεύει τήν ὕπαρξή μας, ἀκόμη καί μέσα στή θύελλα τῆς ἀδικίας καί τοῦ πολέμου, ὅταν μᾶς περικυκλώνουν οἱ «θλίψεις τοῦ θανάτου» καί μᾶς συγκλονίζουν τά κύματα τῆς ἀνομίας.
Εἴθε ἡ βεβαιότητα ὅτι «πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» ἔχει δοθεῖ σέ Αὐτόν, τόν Κύριο τῆς ἀγάπης, νά ἀναστήσει τήν πληγωμένη μας αἰσιοδοξία γιά τό μέλλον τοῦ κόσμου.
Χριστός Ἀνέστη! Ἀληθῶς Ἀνέστη!
Μέ θερμές Πατρικές εὐχές
Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ Σ Α Σ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ